Добры дзень, паважаныя сябры лiтаратуры!

Актуально 17 апреля 12 1814
Добры дзень, паважаныя сябры лiтаратуры!

Увага да маладых творцаў з’яўляецца абавязковай умовай стабільнага развіцця любой літаратуры. Таму сёння мне хочацца пагаварыць з вамі пра тыя якасці, якія трэба мець ад прыроды маладому (і не толькі па ўзросту) літаратару, а якія прыдбаць шляхам самавыхавання і навучання, каб дасягнуць сапраўднага творчага поспеху.

Найперш, несумненна, трэба валодаць творчым талентам, які даецца чалавеку ад нараджэння і прыдбаць які ні за якія грошы немагчыма. Гэта аксіёма. Бо без адпаведных здольнасцяў, развітых да таленту, у прыгожым пісьменстве поспеху не дасягнеш. Можна спісаць горы паперы і застацца вечным графаманам.

Акрамя таго, пісьменніку, як паветра, патрэбны самыя разнастайныя веды, таму што веды — падмурак таленту. А веды без працы — настойлівай, штодзённай — самі не прыходзяць.

Ды і гэта яшчэ не ўсё. Для чалавека, які хоча рэалізаваць свой талент, не менш важна мець перадавы для свайго часу светапогляд, валодаць высокімі маральнымі якасцямі, што, урэшце, увасабляюцца ў пафасе ягонай творчасці, у свядомым і адкрытым служэнні роднаму краю і народу, у адстойванні прынцыпаў дэмакратыі і гуманізму. Узгадайце словы скарынаўскага патрыятычнага запавету, якім ён заўсёды карыстаўся ў сваёй дзейнасці!

Яшчэ хочацца нагадаць пра неабходнасць авалодання тэхнікай творчасці, пра набыццё майстэрства, прафесіяналізму. Нас ніколькі не здзіўляе, што ў спецыяльных навучальных установах вучаць маляваць, граць на музычных інструментах, сачыняць музыку. А пастаноўка пытання пра навучанне будучых пісьменнікаў лічыцца неправамернай. А чаму? Хіба літаратурная творчасць менш складаная, чым творчасць жывапісца, музыканта, кампазітара? Некалі Янка Купала прыгадваў: “Пісаць пачаў я з 1904 года, але спачатку нічога талковага не выходзіла, таму што не меў тады яшчэ нават найменшага ўяўлення пра тэорыю вершаскладання. Пасля трапілася мне ў рукі стылістыка, і справа пачала наладжвацца.” А хіба мог бы Францыск Скарына здзейсніць свой жыццёвы і творчы подзвіг без глыбокіх пазнанняў па гісторыі і тэорыі літаратуры, па біблеістыцы, не ведаючы правіл вершавання, літаратурных родаў, відаў, жанраў, не валодаючы сістэмай прамых і пераносных значэнняў слоў, цэлага арсенала сінтаксічных сродкаў і г.д.?

І яшчэ. Валодаць асноўнымі ведамі па тэорыі літаратуры неабходна не толькі стваральнікам літаратурных твораў, але і ўспрымальнікам мастацкай літаратуры. Сёння распаўсюджаны лекцыі пра тое, як разумець выяўленчае мастацтва, музыку, выпускаюцца розныя дапаможнікі на гэтую тэму. Вось і для вас, прадаўжальнікі лепшых традыцый беларускай літаратуры, яшчэ ў 2003 годзе В.П. Рагойша склаў даведнік маладога літаратара пад назвай “На шляху да Парнаса”, які можна лічыць і даведнікам чытача. Так што, як пісаў Ніл Гілевіч:

Спявайце, юныя паэты!

Спяліце ў бурах пачуцця

Неўтаймаваны боль планеты,

Непераможны крык жыцця!

...Спявайце, помнячы нязменна:

Пакуль паэты будуць пець —

Не быць Радзіме безыменнай,

Зямлі бацькоў — не анямець!

З павагай,

Людміла КЕБІЧ,

старшыня Гродзенскага абласнога аддзялення “Саюз пісьменнікаў Беларусі”.